Retroaspekt predstavlja izbor radova Ljubomira Kukulja iz likovne i primenjene sfere. Ovi radovi , nastali imeđu 1993. i 2001. godine, po prvi put izloženi, predstavljaju značajne segmente iz Kukuljevog rada, čiji su osnov crteži koje je autor stvarao tokom celog stvaralačkog rada, zatim slike i objekti od papira, kao i elementi enterijera rađeni u kartonu.
Važan segment predstavljaju radovi iz opusa Nomadsign koji su nastali jedinstvenom tehnologijom obrade talasatog kartona. Klupe-objekti (Talased, Crvenosed, Sivosed), crteži iz ciklusa Četvorevine, slike-objekti i crteži iz ciklusa Slovoslike.
Izuzetno visok senzibilitet i racionalan stav u izboru matrijala, vizionarski je nagovestio upotrebu kartona, kako novog tako i recikrilanog upotrebljenog, za lični iskaz, i u svrhu razvijanja svesti o očuvanju prirode.
Izvodi iz tekstova povodom izložbi Ljubomira Kukulja:
Metadekor , april 1992. Galerija Singidunum, Beograd
U vremenu neizmerne teskobe Ljubomir Kukulj kao da prkosi opskurnosti vremena – nudi nam svoj totalni likovni eksperiment koji podrazumeva likovnu akciju i likovnu meditaciju. On se na veoma originalan način bavi animacijom prostora unoseći svoj “metadekor” u začudjujući meta-prostor u kome se uspostavljaju provokativni višestruki odnosi izmedju svetla. materije i raznolikih umetničkih formi. Ova izložba zaista, unosi nešto novo u naše likovne prostore u kojima su dobro poznati dometi enformela, i dometi umetničke fotografije, i likovne akcije u prostoru. To novo je u osmišljenoj sintezi postojećih tehnika i postupaka obuhvaćenih jednom globalnom metaforičkom vizijom o pojedinačnom umetničkom delu koje postaje deo integralnog prostora – kroz intelektualno obrazložen proces – čime se apsolutno menjaju i dimenzije prostora i smisao pojedinačnog dela. To “novo”, dakle unosi Ljubomir Kukulj u prostor Galerije Singidunum, a mi prisustvujemo jednom rafiniranom iskoraku iz ustaljenih tokova domaće inače veoma bogate likovne prakse.
Izvod iz teksta Slobodana Novakovića na otvaranju izložbe
Likovni Život, 38/39 Izvod iz teksta Gorana Malića
Rezultati likovne akcije Ljubomira Kukulja vode nas u nekoliko slojeva predmetnog i duhovnog sveta slike. U njima se može pratiti razvoj dela, osvajanje treće dimenzije, radjanje objekta i konačno, njegovo integrisanje u prostor. Uočava se potreba autora da prvotni oblik, preuzet kao nenameran uzorak, preimenuje i budući izdvojen iz svoje sredine, reintegriše u novu strukturu. Osnovna likovna predstava Kukuljevog rada jeste slika, ne samo po svojstvima fizičke predmetnosti već i po elementima pikturalnog. Kukulj se ne miri sa ograničenjima dvodimenzionalnosti. Zna da bi pristajanje na konvencije ugrozilo njegov konačni iskaz, pa oživljava prostor unoseći novo telo, sliku-objekat. Predmetni sloj postoji kao nužan, ali on nije dovoljan da se u delu pokaže ono neuhvatljivo, estetsko. Otuda uvek ostaje nedovoljno razjašnjeno ono drugo, onostrano, metafizičko polje u koje ne prodire pogled već duh. Ono, dakako ovde nesumnjivo postoji ali je put do njega drugačiji, skriveniji. Samo gledalac spreman na avanturu stvaralačkog gledanja sposoban je da ga dokuči i - ne razume, već oseti!
Likovna akcija Sve od papira, jun - jul 1993. Umetnički paviljon Cvijeta Zuzorić, Beograd
Izvod iz teksta Vesne Todorović, Likovni život br, 44
U detinjstvu čovečanstva, kao i u detinjstvu pojedinca prvi stvaralački poriv jeste da se ugrebe ili iscrta linija, potom da se od gline, peska, ili u kamenu dobije neki smislen oblik. A zašto ne sve to i od papira? Po konceptu Ljubomira Kukulja koji je koristeći gostoprimstvo preduzeća Avala-ada pozvao jedanaest svojih kolega, slikara i vajara da tokom cele jedne godine ostvaruju pustolovinu duha i talenta. Različitih umetničkih uverenja, pristupajući stvaranju dvanaest aktera likovne akcije dočaralo je atmosferu ravnu onoj iz sedamdesetih kada Raushenberg otpočinje svoj eksperiment sa obojenom pulpom, što odjekuje izazovom po celom svetu. Papir postaje i ostaje sredstvo maštarske manipulacije. Zvezda vodilja akcije, Ljubomir Kukulj svoje monumentalne radove rešava kao kubističku dosetku, slikarski shvaćenu, tako da je trodimenzionalnost samo konstrukcija za prezentaciju odnosa ploha.
Četvorevine, Likovna galerija Kulturnog centra Beograda, april 1995.
U svom radu autor polazi od inertne materije - papira i iz beživotnih vlakana izvlači latentne snage života, ostvarujući vibrantne, slojevito struktuirane površine koje govore u prilog čulnog prioriteta dodira - taktilnih vrednosti koje sugerišu osećanje bliskog i mekog. linearne tokove, uspostavlja seveza izmedju unutra i spolja i stvara nezavisan duhovni prostor dela. Linija, valer i forma, dovedeni su do stanja autonomnosti, dok se iz nijihovih uskladjenih odnosa razvija čist obrazac harmonije. Kombinacijom tanane intuicije i racionalne kontrole ostvaruje geometrijske kompozicije i apstraktne forme ispunjene intimnim ljudskim sadržajem. Valerskom gradacijom postiže različite vrednosti daljine, a rezovima koji naglašavaju. U jasnoj orkestraciji plastičnih sredstava otkriva se svet univerzalnog sklada. Mada homogen, stil se menja prema problemima kojima Kukulj pristupa. Blago konstruktivni uticaj prožima najnovija dela. Struktura postaje čvršća. Fina mrežasta nervatura paralelnih i ukrštenih ritmova osvaja površinu. U težnji za harmonijom i jedinstvom suprotnog, čulnog i racionalnog, mekog i tvrdog, horizontale i vertikale, Ljubomir Kukulj doseže poetsku dimenziju radovima koji poseduju vizuelnu rimu i linearnu energiju.
Izvod iz teksta Gordane Kaljalović na otvaranju izložbe
Projeka(a)rt, br. 5. avgust 1995. Izvod iz teksta Katarine Radulović
Naziv “četvorevina” vraća nas na razmišljanje o ravnoteži, o opštem sistemu pravilnih tela, o čvrstoj opredeljenosti i strogoj, egzaktnoj vizuelizaciji forme. Asocira takodje na upotrebu specijalizovanog oblika i specifičnog raspozna-vanja autorovog dela, kao i na model kompaktnog prostora. Kao slika stanja, delo dolazi iz iskonskih dubina razuma i prirodnog poretka, što pojačava vezu sa odredjenom tekovinom prirode. Univerzalnost u subjektivnoj likovnoj sferi proširila se i korišćenjem geometrijskog jezika i dovela autora do modusa univerzuma. Naše vizuelno iskustvo našlo se u stalnom vibriranju izmedju apstraktnog prepoznavanja teksture i čvrste nepokolebljive forme.
Slovoslike, Slike-objekti i crteži u ciklusu započetom 1996.godine
Izvod iz teksta Marte Vukotić
Posmatrano hronološki, delo Ljubomira Kukulja je nezaustavljivo u lančanom traganju za sopstvenim svetom koji je primarno prepušten čistom traganju duha. U opusu ovog zanimljivog umetnika sve je inicijatičko, sve se dogadja pod obaveznim znakom. Ceremonijal njegovog kreativnog sveta odvija se po savršenom ustrojstvu. Slučaj je izbrisan i sve se utapa u preetabliranu harmoniju, gde njegova dela (kao znaci za sebe) nude maksimum intenziteta i uživanja. On veruje u kreativnu energiju koja krči sebi put kroz zbrku znakova svakidašnjice. Povezujući znakove u seremoniju u kojoj oni idu jedan za drugim i nastaju jedan iz drugog, autor ih uklapa u prirodnu istinu koja je uvek spremna na skretanje od “stvarnosti”.Ovaj trijumf iskrenosti i kreativnosti na istraživač-kom putu, je ujedno i ovladavanje pojavljivanjem i nestajanjem. To je upravo ono što nas opčinjava u umetničkom svetu Ljubomira Kukulja, u svetu koji se prelama u jednoj drugačijoj logici i kao takvog ga treba i doživeti.
Likovni Život, br.55/56 Vesna Todorović
Ovo tiho neagresivno slikarstvo ispunjava gledaoce (kao i poklonike umetnikovog načina razmišljanja) osećanjem da je zaronio u vodeni ili kosmički okean – u samu suštinu stvari - gde se zbivanja odvijaju prema specifičnim zakonima, onima koji na sreću, izmiču ljudskoj kontroli. Kao u dosluhu sa takvim silama, Ljubomir Kukulj je vodjen unutarnjim glasom, a naoružan strpljenjem velikih majstora, tehnikom ličnog izuma, gradio svoje objekte - slike. ...Rezultati kako sadašnje, tako i dosadašnje stvaralačke aktivnosti Ljubomira Kukulja uslovljavaju dosta jasan zaključak: apstraktan način (likovnog) razmišljanja neminovno navodi ovog stvaraoca na ezoteričan put, koji opet, neminovno, provocira potrebu za tumačenjem, čime se iznova otvara novi krug u spiralnoj putanji ka istini.
Elementi enterijera, Ciklus radova započet 1996. godine
Ljubomir Kukulj nije samo radoznali umetnik koji traži i nalazi sopstvene puteve i načine izražavanja. U svoja osmišljavanja i uobličavanja on utkiva glavna obeležja svoje ličnosti: neosporno visok senzibilitet, ali i nedvosmisleno racionalni stav u izboru materijala kojim se služi. Papir postaje osnovna komponenta sadašnjeg Kukuljevog rada, ali i vezivna nit sa svim prethodnim temama koje je na isti tehnički način uobličio, sledeći pritom samo svoje umetničke impulse. Oblikovanjem predmeta u utilitarne svrhe on uspostavlja dve ravni - posmatranje i korišćenje, tako da u enterijeru dobija i eksponat i komad nameštaja. Zidni čiviluk, rotacijom za devedeset stepeni pretvara se u sliku-objekat (Chee-vee-look je autoru doneo Diplomu 28. Majske izložbe ULUPUDS-a ¨96.), dok klupa sa tla podignuta na postament - postaje skulptura. To je jedan od najlepših predmeta Kukuljeve kolekcije; rafiniranih linija,geometrijsku strogost ublažavaju krivine horizontala. Očito se u tom komadu sustiču lucidnost inspirativnog trenutka i iskustveni sloj koji sa oglašava diskretnim japanskim zvukom. Ljubomir Kukulj je otkrio i osvojio tehnologiju obrade talasastog kartona, stvarajući od njega čvrst, dugotrajan i vodootporan materijal, ističući njegova svojstva postupkom umetnika, dizajnera i umećem iskusnog zanatlije.
Izvod iz teksta Vesne Todorović , Kvadart br. 6. 1997.